Văn hóa ứng xử ở Hàn Quốc không chỉ thể hiện sự lễ phép mà còn phản ánh giá trị truyền thống lâu đời chịu ảnh hưởng sâu sắc của Nho giáo. Trong đó, việc cúi chào, dùng kính ngữ, tôn trọng người lớn tuổi và giữ thái độ khiêm nhường là những quy tắc cơ bản mà bất kỳ ai khi sinh sống hoặc làm việc tại Hàn Quốc đều nên nắm rõ. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá toàn diện những nét đẹp văn hóa đó để hiểu và ứng dụng đúng cách trong đời sống hằng ngày.
NỘI DUNG CHÍNH
Thu gọn ▲
1. Tổng quan về văn hóa ứng xử ở Hàn Quốc
Hàn Quốc là một quốc gia có nền văn hóa đậm chất Á Đông, trong đó phép tắc, lễ nghĩa và sự tôn ti trật tự được xem là nền tảng quan trọng của đời sống xã hội. Ảnh hưởng từ triết lý Nho giáo khiến người Hàn luôn chú trọng cách cư xử, lời nói và thái độ trong mọi mối quan hệ.
Khác với nhiều nền văn hóa phương Tây – nơi sự bình đẳng và thoải mái được đề cao – ở Hàn Quốc, bạn sẽ thấy rõ ràng sự phân biệt giữa người lớn và người nhỏ, giữa cấp trên và cấp dưới, giữa vai vế trong gia đình. Chính vì vậy, việc tuân thủ các nguyên tắc ứng xử truyền thống không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn giúp duy trì sự hòa hợp trong tập thể.
Tham khảo thêm: TỔNG QUAN VỀ DU HỌC HÀN QUỐC
2. Tập quán giao tiếp và những điều nên biết
Trong đời sống hằng ngày, người Hàn Quốc đặc biệt chú trọng cách nói chuyện, cử chỉ và thái độ. Một vài tập quán quan trọng bạn cần nhớ:
2.1. Dùng hai tay khi giao hoặc nhận đồ
Khi đưa hoặc nhận vật gì đó, người Hàn luôn dùng cả hai tay để thể hiện sự kính trọng. Việc chỉ dùng một tay bị xem là thiếu lễ phép, đặc biệt với người lớn tuổi hoặc cấp trên.
2.2. Giữ khoảng cách và tránh đụng chạm
Người Hàn không quen với việc tiếp xúc cơ thể như bắt tay mạnh, ôm hay vỗ vai – trừ khi đã rất thân thiết. Trong môi trường công sở hay lần đầu gặp gỡ, hãy giữ khoảng cách lịch sự.
2.3. Cách xưng hô trong tiếng Hàn
Ngôn ngữ Hàn có hệ thống kính ngữ (존댓말 – jondaetmal) rất phức tạp. Bạn cần sử dụng đúng cấp độ ngôn ngữ tùy theo tuổi và vị thế của người đối diện.
Ví dụ:
- Với người lớn tuổi: thêm hậu tố –nim (như “seonsaengnim” – thầy/cô giáo).
- Với bạn bè cùng tuổi: dùng banmal (ngôn ngữ thân mật).
- Với người mới gặp: luôn ưu tiên kính ngữ.
2.4. Ứng xử trong bữa ăn
Trong các bữa ăn truyền thống, người Hàn có nhiều quy tắc:
- Không được ăn trước khi người lớn động đũa.
- Khi uống rượu, quay mặt sang hướng khác để không nhìn thẳng vào người lớn.
- Khi rót rượu, luôn dùng hai tay.
3. Cúi chào – Nét văn hóa đặc trưng của người Hàn
Cúi chào (insa – 인사) là hành động biểu tượng cho sự kính trọng, cảm ơn hoặc xin lỗi. Người Hàn cúi chào trong hầu hết mọi tình huống: khi gặp mặt, tạm biệt, cảm ơn hay thậm chí là xin lỗi.
3.1. Các kiểu cúi chào phổ biến
- Cúi nhẹ 15°: Dùng trong chào hỏi hằng ngày.
- Cúi 30°–45°: Dành cho người có địa vị cao hơn, hoặc trong môi trường công việc.
- Cúi sâu 90°: Biểu thị lòng biết ơn hoặc sự hối lỗi sâu sắc.
3.2. Ý nghĩa của hành động cúi chào
Đây không chỉ là hình thức lễ nghi mà còn là ngôn ngữ phi lời nói biểu đạt sự tôn trọng, khiêm nhường và tinh thần hòa hợp. Hành động này đã trở thành thói quen tự nhiên của người Hàn, được dạy từ nhỏ như một phần quan trọng trong giáo dục đạo đức.
4. Tôn trọng người lớn tuổi – Giá trị cốt lõi trong xã hội Hàn Quốc
Tôn trọng người lớn tuổi (효 – Hyo, nghĩa là hiếu thảo) là một nguyên tắc đạo đức cơ bản trong văn hóa Hàn Quốc. Người Hàn tin rằng người lớn tuổi là người có nhiều kinh nghiệm và đáng được kính trọng.
4.1. Trong gia đình
- Con cháu luôn lắng nghe lời dạy của cha mẹ, ông bà.
- Vào dịp lễ Tết như Seollal (Tết âm lịch), con cháu thực hiện nghi thức “Sebae” (세배) – cúi lạy người lớn và chúc Tết.
- Người lớn thường ban lời chúc và mừng tuổi (tiền lì xì).
4.2. Trong xã hội và công việc
- Người trẻ luôn chào trước và cúi đầu khi gặp người lớn.
- Trong các công ty, thứ bậc được phân định rõ ràng; nhân viên trẻ phải tôn trọng ý kiến của cấp trên.
- Trong bàn nhậu, người nhỏ tuổi không uống trước người lớn và luôn rót rượu bằng hai tay.
5. Giao tiếp nơi công cộng và trong công việc
5.1. Nơi công cộng
Người Hàn Quốc giữ phép lịch sự ngay cả ở những nơi đông người. Họ nói nhỏ, xếp hàng trật tự, và không gây ồn ào. Trên tàu điện, ghế ưu tiên luôn dành cho người già, phụ nữ mang thai hoặc người khuyết tật – hành vi ngồi vào đó bị coi là thiếu ý thức.
5.2. Trong môi trường công sở
Trong công việc, phong cách giao tiếp của người Hàn rất chuyên nghiệp và tôn trọng cấp bậc. Khi gặp khách hàng hoặc sếp, nhân viên luôn cúi chào, dùng kính ngữ và giữ thái độ điềm đạm.
Họ cũng thường trao danh thiếp bằng hai tay, đồng thời nhìn thẳng vào mắt người nhận với nụ cười lịch sự.
6. Những điều nên và không nên khi giao tiếp với người Hàn
✅ Nên:
- Cúi chào nhẹ khi gặp và chào tạm biệt.
- Dùng hai tay khi đưa – nhận vật hoặc rót rượu.
- Dùng kính ngữ trong giao tiếp.
- Quan sát và tuân thủ hành vi của người lớn tuổi hơn.
- Giữ thái độ khiêm nhường, nói năng nhỏ nhẹ.
❌ Không nên:
- Gọi tên người lớn mà không kèm hậu tố lịch sự.
- Ngồi hoặc ăn trước khi người lớn bắt đầu.
- Nói chuyện lớn tiếng nơi công cộng.
- Từ chối rượu mà không có lý do hợp lý (ở bữa ăn truyền thống).
- Bắt tay quá mạnh hoặc vỗ vai người khác khi chưa thân thiết.
Tham khảo thêm: 11 lưu ý về quy tắc ứng xử của Hàn Quốc
Hiểu đúng để hòa nhập tốt hơn
Hiểu và tôn trọng văn hóa ứng xử ở Hàn Quốc không chỉ giúp bạn tạo ấn tượng tốt mà còn giúp hòa nhập nhanh chóng với môi trường sống, học tập và làm việc tại đây.
Từ việc cúi chào, dùng kính ngữ, tôn trọng người lớn tuổi đến những hành động nhỏ trong bữa ăn hay nơi công cộng – tất cả đều góp phần thể hiện sự lịch sự và văn minh của một cá nhân trong mắt người Hàn.
Nếu bạn đang có ý định du học, làm việc hay định cư tại Hàn Quốc, hãy bắt đầu bằng việc học cách cư xử đúng mực. Bởi trong mắt người Hàn, sự lễ phép không chỉ là phép tắc – mà là cách thể hiện nhân cách và sự tôn trọng con người.
